ศักราชและการเทียบศักราชสากล

ศักราชและการเทียบศักราชสากล

ศักราช คือ อายุของเวลาที่ตั้งขึ้น  เริ่มตั้งแต่เมื่อเกิดเหตุการณ์ที่สำคัญ  ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ได้แก่ พุทธศักราช  คริสต์ศักราช  มหาศักราช จุลศักราช และรัตนโกสินทร์ศก

         1. พุทธศักราช ( พ.ศ. ) เป็นศักราชที่ใช้ในหมู่พุทธศาสนิกชน เหตุการณ์สำคัญที่ทำให้เกิดพุทธศักราช คือ การเสด็จดับขันธ์ปรินิพพานของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6  ขณะมีพระชนมายุ  80  พรรษา  พุทธศักราชนับปีหลังจากพระพุทธเจ้าเสด็จปรินิพพานแล้วเป็น  พ.ศ. 1  การบอกปีก่อน พ.ศ. ใช้คำว่า ก่อนพุทธศักราช พระพุทธเจ้าตรัสรู้เมื่อ 45 ปี ก่อนพุทธศักราช

                   ประเทศไทย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว  ประกาศใช้ศักราชเป็นทางราชการ   สมัยจอมพล ป.พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี  เปลี่ยนวันขึ้นปีใหม่เป็น วันที่ 1  มกราคม พ.ศ. ตามแบบสากล

        2. คริสต์ศักราช  ( ค.ศ. )  เป็นศักราชของผู้นับถือศาสนาคริสต์ แต่ปัจจุบันนิยมใช้กันทั่วโลก ตั้งขึ้นในสมัยโรมัน เริ่มนับ ค.ศ.1 ตั้งแต่ปีที่ประสูติของพระเยซู  ศักราชนี้ขึ้นปีใหม่วันที่ 1 มกราคม และสิ้นปีวันที่ 31  ธันวาคม ทุกปี

                   เปรียบเทียบ   ค.ศ.1  ตรงกับ  พ.ศ.544  คริสต์ศักราชจึงน้อยกว่า พุทธศักราช 544 – 1 = 543 ปี ใช้จำนวน  543 เป็นเกณฑ์บวกลบเทียบศักราช 2 ระบบนี้

        3. มหาศักราช ( ม.ศ. ) ผู้ตั้งคือ พระเจ้ากนิษกะแห่งราชวงศ์กุษาณะของอินเดีย ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 622  เนื่องในวาระที่ทรงขึ้นเสวยราชย์  มหาศักราชน้อยกว่าพุทธศักราช 622 – 1 = 621 ปี ใช้จำนวน 621 เป็นเกณฑ์เทียบศักราช

       4. จุลศักราช ( จ.ศ. ) ตั้งขึ้นในพม่าเมื่อ พ.ศ.1182 โดยพระเจ้าโพพาสอระหันในโอกาสที่ปราบดาภิเษกขึ้นเป็นกษัตริย์พุกาม

       5. รัตนโกสินทรศก ( ร.ศ. ) เป็นศักราชที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงดำริจัดตั้งขึ้น โดยให้นับปีที่สถาปนา                      กรุงรัตนโกสินทร์เมื่อ พ.ศ.2325 เป็น ร.ศ.1  ใน พ.ศ.2455 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงให้เลิกใช้ ร.ศ. และให้ใช้พุทธศักราชเป็นศักราชของทางราชการ

       6. ฮิจเราะห์ศักราช ( ฮ.ศ. ) เป็นศักราชของมุสลิม คำว่า ฮิจเราะห์ เป็นภาษาอาหรับ แปลว่า การอพยพ ที่ศักราชได้ชื่อเช่นนี้เพราะถือเอาเหตุการณ์ที่นบีมุฮัมมัด ศาสดาของศาสนาอิสลามอพยพพวกมุสลิมออกจากนครเมกกะไปยังเมืองมาดีนะฮ์เป็นจุดตั้งต้นศักราช   เดือนในฮิจเราะห์ศักราชเป็นเดือนทางจันทรคติ เดือนหนึ่งมี 29 – 30 วัน ปีของฮิจเราะห์ศักราชจึงมีวันเพียงประมาณ 354 วัน

การเทียบศักราช

พุทธศักราชมากกว่าคริสต์ศักราช 543 ปี

เมื่อจะเปลี่ยน ค.ศ. เป็น พ.ศ. ให้เอา 543 บวก ถ้าจะเปลี่ยน พ.ศ. เป็น ค.ศ. ให้เอา 543 ลบ

พุทธศักราชมากกว่ารัตนโกสินทร์ศก 2324 ปี

เมื่อจะเปลี่ยน ร.ศ. เป็น พ.ศ. ให้เอา 2324 บวก ถ้าจะเปลี่ยน พ.ศ. เป็น ร.ศ. ให้เอา 2324 ลบ

พุทธศักราชมากกว่าจุลศักราช 1181 ปี

เมื่อจะเปลี่ยน จ.ศ.เป็น พ.ศ. ให้เอา1181 บวก ถ้าจะเปลี่ยน พ.ศ. เป็น จ.ศ. ให้เอา 1181 ลบ